coaching
extreme Sporten
geschiktheid
martial ArtsSnowboarden in Rusland | Op zoek naar de ultieme geheime plek boven de poolcirkel
Woorden door Jurgen Groenwals | Foto's door Eric Verbiest
“Een geheime plek”, is het verrassend snelle – en ietwat kortaf – antwoord van de raadselachtige Mathias Andrä op een groep Italiaanse toerskiërs die naar onze bestemming vragen. We zijn in het treinstation van Sint-Petersburg, klaar om aan boord te gaan van een treinreis van twintig uur naar Moermansk, en deze groep lijkt onze gids te ergeren. Het is duidelijk dat Mathias niet in de deelindustrie zit.
Of misschien verklaart zijn kater het. Onze aankomst op het treinstation van Sint-Petersburg volgt een sightseeingtour door wat een van de mooiste steden van Rusland moet zijn, maar ook een nacht van stevig feesten en een paar te veel shots wodka. Hoe dan ook, hoewel hij het niet met de Italianen wil delen, is ons gezelschap erg enthousiast over de bestemming waar Mathias over heeft verteld. De bestemming die vele uren naar het noorden ligt, hoog boven de poolcirkel in de noordwestelijke hoek van Rusland, vlakbij het lelijke dorpje Apatity.
De zoektocht naar de afstandsbediening
Een wederzijdse vriend had me voorgesteld aan Mathias en zijn bedrijf SnowXplore. Ik freerid al jaren en ontwikkelde een passie voor onbekende bestemmingen wereldwijd. Maar waar mijn idee van afstandsbediening eindigt, is waar Mathias in het spel komt.
Al jaren biedt hij reizen aan naar Kirgizië, Oezbekistan, Kamtsjatka... Hij zegt dat hij zijn reis naar Oezbekistan misschien stopzet omdat het daar te druk wordt, en hij heroverweegt zijn aanbod in Kirgizië om dezelfde reden. Ondanks het perfecte poeder wil hij niet eens overwegen om naar Japan te gaan. Te druk.
Door klimaatverandering bewoog Mathias zich in de richting van de poolcirkel. Een gelukkig toeval, dankzij Google Earth, liet Mathias bijna tien jaar geleden het stadje Kirovsk en zijn bergketen ontdekken.
Voor de langste tijd was hij de lokale held, de eenzame wolf van het snowboarden, het ontdekken van pistes aan de achterkant van het resort met twee liften. Ik was al verkocht voor het reguliere programma dat hij daar aanbiedt, maar voor deze reis had Mathias andere ideeën. Hij wil dat ik met hem meega op zoek naar nieuw terrein en nieuwe lijnen, in een bergketen waar hij hoopt dat niemand zich eerder heeft gewaagd.
Een stapelbed in wagen acht
Een lange treinreis betekent lezen, slapen, naar muziek luisteren, sneeuwervaringen delen, levensproblemen bespreken en in het algemeen de wereld rechtzetten. Mathias, geboren in het voormalige Oost-Duitsland en oud genoeg om het oude regime te kennen, is er niet van overtuigd dat het leven er beter op is geworden sinds de Duitse hereniging. Als kind had hij altijd alles wat hij wilde. ‘Je kunt niet missen wat je niet weet,’ zeg ik tegen hem. “Of wat je niet nodig hebt”, is zijn scherpe antwoord.
Onze tussenstops zijn kleine, Sovjet-achtige stadjes waar je eten en bier kunt kopen of een praatje kunt maken met je medereizigers. Tenminste, als je Russisch spreekt. Ik had al gemerkt dat zelfs in Sint-Petersburg de kennis van vreemde talen niet was wat het is in de rest van Europa.
Als we eenmaal in de trein zijn, spreekt niemand iets anders dan Russisch. Gelukkig spreekt Mathias vloeiend, een van de voordelen van opgroeien in de DDR. Buiten passeert het landschap met een zeer trage 50 kilometer per uur het treinraam. Ik blijf in het grote witte niets staren.
Ondanks de inspanningen van de regering verlaten steeds meer mensen dit koude deel van Rusland. Het zijn allemaal bomen en meren, bedekt met ongerepte sneeuw. Urenlang. Zodra we Kovda passeren en Polyarnye Zori oversteken (of zoals we zouden zeggen, de poolcirkel), verandert de omgeving. Heuvels beginnen uit het wit te rijzen, rotsen beginnen te spelen tussen de altijd begeleidende bomen. De sneeuwdeken wordt nog dikker, kleine hutten kreunen onder het gewicht ervan.
Aankomst in apatiteit
De mensen die in Apatity van de trein springen, dragen allemaal ski's of snowboards. "Begrijp je wat ik bedoel, het wordt hier te druk", herhaalt Mathias zijn problemen. "Laten we een nieuw terrein gaan zoeken." Omdat ik bekend ben met zowel de grote Europese resorts als enkele 'geheime plekken' in Europa, ben ik het niet eens met Mathias. Zelfs in de "te populaire badplaats Kirovsk" komen we maar een handvol freeriders tegen.
Deze stad in de poolcirkel in de oblast Moermansk zal fungeren als ons basiskamp van waaruit we nog verder zullen reizen naar de onontgonnen wildernis van de omliggende meren en bergen. Kirovsk werd gebouwd om de natuurlijke hulpbronnen van het gebied te ontginnen. De Apatiet Company is sinds 1929 actief in het gebied om het unieke apatiet-nepheline-erts uit de Khibiny-afzetting te winnen.
Het is nu een van 's werelds grootste producenten van hoogwaardig fosfaaterts en de enige producent van nephelineconcentraat in Rusland. In de zomer is Kirovsk een zeer populair startpunt voor vistochten op de meren. In de winter is er het skigebied en zijn er enorme ijssculpturen gebouwd om toeristen aan te trekken - bijna uitsluitend Russische toeristen.
Voor de meeste Europese wintervakantiegangers lijkt deze plek waarschijnlijk te onherbergzaam. In oktober begint het te sneeuwen, de temperatuur daalt tot min 30 en het daglicht duurt maar een paar uur. Het is half maart en de straten liggen letterlijk onder de meters sneeuw. Je kunt geparkeerde auto's alleen herkennen aan de vormen onder de sneeuw.
Een geheime en verlaten plek
De volgende ochtend pakken we alleen de minimale uitrusting in die nodig is om te snowboarden. Ik moet me verontschuldigen dat ik vaag ben gebleven met verdere details - toen Mathias zei dat de plek geheim was, maakte hij geen grapje en hij wilde heel graag dat het zo bleef. Hij laat me niet eens een iPhone-momentopname maken van de gedetailleerde kaart waar we naar kijken.
We gooien al onze spullen in een grote bus, rijden 45 minuten over verlaten en besneeuwde wegen en komen terecht op een militair oefenterrein waar gepantserde voertuigen en tanks verlaten liggen. Het Russische leger gebruikt deze plek voor luchtaanvaloefeningen. "Hier mogen geen foto's worden gemaakt", begroeten onze sneeuwscooterchauffeurs Sasha en Andrei ons.
Onze spullen gaan in de sleeën achter de sneeuwscooters. Er gaan twee mensen zitten, de twee anderen worden achter de sneeuwscooters gesleept. Nog eens 45 minuten steken we een oneindig, bevroren meer over. Vanaf het midden van het meer kijken we naar de verbazingwekkende omliggende bergen. En tegen de oneindige productiviteit van het mijnbouwbedrijf.
Vissers vissen door gaten in het ijs. En daar eindelijk aan de kust staat een mooie en comfortabele hut te wachten om ons te huisvesten. In de zomer zit de hut vol met vissers, maar in de winter is de hut vrijwel verlaten. Af en toe kunnen sneeuwscooterbestuurders of toeristen op hondensleeën voorbij komen. Maar hier in the middle of nowhere krijgen we eigenlijk ons eigen huisje bij een Russische huisbaas die voor ontbijt en diner zorgt, en onze privé sauna en open haard aansteekt. Het is heerlijk.
Steile en angstaanjagende
Onze huisbaas, een lokale voormalige skileraar die een groot deel van zijn leven in deze hut heeft doorgebracht, verzekert ons dat niemand ooit eerder heeft geprobeerd deze bergen te skiën. Zelfs met die geruststelling voel ik dat Mathias zich er zorgen over maakt als we vertrekken voor onze eerste verkenning van dit deel van het Khibiny-gebergte. "Als we aankomen en ik zie ook maar één enkele lijn, dan keren we terug naar Kirovsk", zegt hij bloedserieus.
Door de sneeuwscooter gesleept worden door het besneeuwde bos is een goede workout voor je biceps. Maar zodra we het bos uit zijn, ontdekken we het ongerepte terrein waar Mathias op wachtte. De bergen zijn bovenop vlak en door hun glooiende hellingen zijn ze vanaf de achterkant gemakkelijk bereikbaar met de sneeuwscooters. De voorkant daarentegen is een andere zaak. De afdalingen waar we naar streven zijn angstaanjagend steil en vol geulen, rotsen en kliffen.
“Als je niet van steil houdt, ben je hier aan het verkeerde adres”, lacht Mathias, voordat hij over een afgrond verdwijnt. Als je niet van kou houdt, ben je ook aan het verkeerde adres. De wind waait genadeloos en zelfs op deze vrij lage hoogte is het ijskoud. Maar als dit Arctische klimaat vijandig is, is de zonsondergang prachtig.
De rondjes zijn kort, maar elke keer als we beneden zijn, staat er een sneeuwscooter te wachten. Omdat deze machines zo snel zijn, kun je zoveel runs doen als je benen aankunnen. Je kunt ook je tijd nemen, zonder je zorgen te maken dat anderen in je rij vallen - de enige persoon die we zien is een Samische herder op een sneeuwscooter die zijn rendieren achtervolgt.
De dagen zijn gevuld met perfect rijden, verse poeder naar beneden "drop wrong and you're dead" runs, tegen een achtergrond van de meest prachtige panorama's die ik ooit heb gezien. De nachten zijn gevuld met feestelijke sauna's, bier en wodka.
Dagen met slecht weer
Het weer is niet altijd aan onze kant. Op een dag worden we wakker en ontdekken dat het sneeuwt. Onder normale omstandigheden zou dit dubbel zoveel plezier betekenen. Maar hier aan de rand van de beschaving waar zelfs kleine fouten grote problemen kunnen veroorzaken, leidt het tot nagelbijtende frustratie. In een verlaten hut aan het einde van de wereld is verveling moeilijk om te gaan.
Sokken breien van rendierbont is niet echt waarvoor ik hier ben gekomen, en er is maar zoveel bier en wodka die je kunt drinken voordat ook dat saai wordt. We gaan racen en wakeboarden achter de sneeuwscooters op het bevroren meer. Maar na een paar uur wordt dat ook saai. We overtuigen onze chauffeurs om naar een van de kerncentrales te gaan die uranium winnen in het gebied.
Na bijna een uur achter de sneeuwscooter te hebben gegleden, trapten ze plotseling op de rem. Ze hebben besloten dat het risico op straling te groot is en dat er soldaten zullen zijn die het gebied bewaken. In dit deel van de poolcirkel bouwen de Russen niet alleen kerncentrales, ze testen ook kernbommen. Aangezien we noch in een Russische gevangenis willen belanden, noch in het donker willen gaan gloeien, zit er niets anders op dan terug te keren.
Boomrennen, bouwkickers en nachtelijke sessies met springkussens, daken en tractoren bieden betere alternatieven voor het rijden van goede lijnen. Helaas blijven de Khibiny-bergen verborgen onder een dikke laag wolken en mist. We keren terug naar onze basis in Kirovsk, in de hoop dat het weer zal veranderen.
Voor een uur krijgen we iets van een helder raam. Vanaf het midden van de berg zien we een wirwar van planten, pijpen, mijnen en spoorwegen voordat het weer invalt. We spelen wat in een vervallen gebouw maar het weer dwingt ons terug naar een schuilplaats.
Wanneer een sneeuwstorm het Kola-schiereiland treft, lijkt het alsof overal sneeuw valt, de wind overal vandaan waait. Het is niet duidelijk waar het vandaan komt of waar je op loopt. Rijden wordt ook problematisch. Als we terug zijn in Kirovsk, horen we dat de weg naar Moermansk, waar een vliegtuig staat te wachten om ons terug naar huis te brengen, is afgesloten. We halen het amper op tijd.
Ondanks dat we pech hadden met het weer, is ons avontuur op de Russische poolcirkel een van de meest memorabele sneeuwglij-ervaringen ooit gebleken. Twee weken later pingt mijn Facebook-messenger. Een foto van Mathias. Hij heeft net twee dagen in een trein gezeten en een andere Arctische plek ontdekt, dit keer in de wildernis van het Oeralgebergte. Het is zelfs meer afgelegen dan het gebied rond Kirovsk. Mathias kon niet blijer klinken - normaal gesproken is wat hem betreft minder mensen altijd beter. Maar hij is bereid onze groep uit te nodigen. En ik weet bijvoorbeeld waar ik volgende winter naartoe ga.
Om de rest van Mpora's May 'Edge' Issue te lezen, lees hier
Misschien vind je ook leuk...
Te diep | Ontsnappen aan lawines tijdens een snowboardtrip naar Kirgizië
We gingen heliskiën in het land van vuur en ijs
La Grave | Staat de toekomst van Europa's best geheime skiresort op het spel?
[Snowboarden in Rusland | Op zoek naar de ultieme geheime plek boven de poolcirkel: https://nl.sportsfitness.win/sport--/snowboarden/1002048599.html ]
snowboarden
snowboarden
snowboarden